Innovatie in de zorg: geen ‘nice-to-have’ maar een ‘musthave’

Het Innovatielab van Sevagram is onlangs in de prijzen gevallen met de Planetree Innovatie Award 2023. De award werd uitgereikt tijdens de Mensgerichte Zorg Conferentie van Planetree.

Volgens Tim van de Geijn laat onderzoek zien dat de fysieke omgeving veel invloed heeft op de creativiteit en innovativiteit van medewerkers. “De zorg zit in een tijd waar veel gevraagd wordt van hen. Creatieve oplossingen zoeken, omgaan met verandering, nieuwe dingen implementeren”, aldus Van de Geijn. “Vanuit deze gedachte hebben wij toen bedacht dat er een ruimte moet zijn binnen de organisatie die zich daarvoor leent.” Het resultaat is het Innovatielab.

Nieuwe technologieën

Binnen het Innovatielab is er ruimte om nieuwe technologische ontwikkelingen te testen. Veel zorgorganisaties testen nieuwe technieken direct in het primaire proces en dat kan vervelend zijn voor medewerkers, maar ook voor de cliënten. Iets waar Van de Geijn ook ervaring mee heeft: “Bij de eerste testen werkt de technologie vaak nog niet goed genoeg. Het duurt even voordat de technologie doet wat het moet doen. Medewerkers krijgen dan vaak in de eerste paar weken van gebruik gelijk een negatief beeld, omdat het begin te stroef loopt.”

Wanneer dit negatieve beeld is ontstaan, is het lastig om het weer om te keren naar positief. “Met het Innovatielab kunnen we ervoor zorgen dat nieuwe technologieën volledig functioneren voordat we deze implementeren. Medewerkers en cliënten worden dus niet meer lastiggevallen met niet werkende technologie.”

Op dit moment is het Innovatielab bezig met testen van ‘Computer Vision’, een onderdeel van kunstmatige intelligentie. “Met behulp van camerabeelden gaan we kijken of we accuraat en betrouwbaar kunnen alarmeren wanneer cliënten in en uit bed komen, vallen of mogelijk gaan vallen.”

Ruimte voor innovatie

Faciliteren van innovatie, zo zou Van de Geijn zijn rol omschrijven: “Het mooiste zou zijn als mijn rol niet nodig is. Maar ik zie om mij heen dat ongeveer 80 procent van wat er binnen organisaties gebeurt te maken heeft met dagelijkse werkzaamheden. En daarom is dit toch mijn rol. Het is belangrijk dat iemand ervoor zorgt dat organisaties ruimte maken voor innovatie.” Binnen Sevagram noemen ze dit ook wel ‘Innovation Readiness’, innoveren blijft naast de dagelijkse werkzaamheden bestaan. Daarnaast krijgen medewerkers ook de ruimte om mee te denken. Hierdoor is er een goed beeld van interne behoefte, knelpunten en frustraties.

Achter de feiten aanlopen

Zijn er genoeg van dit soort initiatieven in het huidige zorglandschap? Als het aan Van de Geijn ligt kan dit beter: “We zijn simpelweg nog niet waar we moeten zijn. Dit heeft ook te maken met de uitdagingen van vandaag de dag, deze zijn vaak al groot genoeg. Vaak ligt de focus op: kunnen wij morgen kwalitatief goede zorg leveren met de beperkte middelen die iedereen heeft.” Het is niet raar dat hier de focus ligt, maar het is wel noodzakelijk om verder in de toekomst te kijken. Of zoals Van de Geijn het omschrijft: “Er wordt te vaak achter de feiten aangelopen. De lange termijn blik krijgt onvoldoende aandacht.”

Schaarste als kracht

Volgens Van de Geijn ervaren directies en besturen steeds vaker wat de consequenties zijn van de problemen die nu spelen en er nog aan gaan komen. En daarom wordt innovatie ook steeds serieuzer genomen: “Wij ervaren dat schaarste een van de grootste drijfveren is om echt met innovatie aan de slag te gaan. Het is niet meer de ‘nice-to-have’ in een organisatie, het is een ‘musthave’. En die beweging zie ik landelijk steeds meer.”

Bron: Merel Flikweert in Zorgvisie 24 mei 2023